Bát Đĩa Bát Tràng Bền Đẹp Trong Vòng Bao Lâu Nếu Bảo Quản Đúng Cách
Bát đĩa Bát Tràng từ lâu đã trở thành một trong những sản phẩm gốm sứ truyền thống nổi tiếng của Việt Nam, được ưa chuộng không chỉ bởi vẻ đẹp tinh tế mà còn nhờ độ bền vượt trội. Tuy nhiên, để giữ cho bát đĩa Bát Tràng luôn bền đẹp theo thời gian, việc bảo quản đúng cách là yếu tố quan trọng không thể bỏ qua. Vậy, nếu được bảo quản tốt, bát đĩa Bát Tràng có thể sử dụng được trong bao lâu? Hãy cùng Không Gian Gốm tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Độ bền trung bình của bát đĩa Bát Tràng trong vòng bao lâu ?
Nhờ vào quy trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ cùng với việc áp dụng công nghệ nung hiện đại ở nhiệt độ cao dao động từ 1.200 đến 1.300 độ C, các sản phẩm bát đĩa Bát Tràng không chỉ vượt trội về độ bền mà còn có khả năng chịu lực tốt hơn so với nhiều loại bát đĩa thông thường trên thị trường. Nếu người dùng tuân thủ các hướng dẫn sử dụng đúng cách, những sản phẩm này có thể duy trì chất lượng vượt trội trong khoảng thời gian từ 10 đến 20 năm, thậm chí có thể kéo dài hơn nữa tùy vào điều kiện bảo quản.
Tuổi thọ của bát đĩa Bát Tràng chịu ảnh hưởng và quyết định bởi một số yếu tố quan trọng như sau:
Chất liệu của đất sét: Thành phần nguyên liệu đóng vai trò cơ bản trong việc tạo nên chất lượng sản phẩm. Bát đĩa được làm từ các loại đất sét trắng hoặc đất sét cao lanh thường có cấu trúc hạt mịn và độ liên kết cao, mang lại sự chắc chắn và giảm thiểu nguy cơ nứt vỡ so với các nguyên liệu khác.
Công nghệ nung đạt chuẩn: Một trong những yếu tố then chốt để quyết định độ bền của sản phẩm chính là nhiệt độ nung. Khi nung ở nhiệt độ càng cao, lớp bề mặt men càng được củng cố cứng chắc, từ đó giúp hạn chế tối đa tình trạng sứt mẻ khi có va chạm nhẹ.
Lớp men phủ bên ngoài: Đánh giá về lớp men cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Các sản phẩm sử dụng lớp men bóng hoặc loại men rạn truyền thống không chỉ tăng thêm tính thẩm mỹ mà còn hạn chế tình trạng bám bẩn trong quá trình sử dụng. Ngoài ra, việc vệ sinh trở nên dễ dàng hơn và lớp men vẫn giữ được độ sáng bóng dài lâu, góp phần nâng cao tính bền vững cho sản phẩm.
Cách sử dụng và bảo quản bát đĩa: Yếu tố cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là cách người dùng bảo quản và sử dụng sản phẩm. Việc rửa sản phẩm đúng phương pháp, cất giữ ở nơi khô ráo, thoáng mát, và đặc biệt là hạn chế tối đa các va đập mạnh đều đóng góp lớn vào việc duy trì tuổi thọ của bát đĩa.
Nhờ sự kết hợp hài hòa giữa công nghệ tiên tiến và truyền thống tay nghề cao, bát đĩa Bát Tràng không chỉ có giá trị sử dụng lâu dài mà còn là biểu tượng cho sự tinh tế trong văn hóa gốm sứ Việt Nam.
Những yếu tố ảnh hưởng đến độ bền của bát đĩa Bát Tràng
Tần suất sử dụng ảnh hưởng đến độ bền
Bát đĩa là vật dụng quen thuộc trong mỗi gia đình, được sử dụng hàng ngày để phục vụ bữa ăn. Tuy nhiên, tần suất sử dụng cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến độ bền của bát đĩa Bát Tràng.
Bát đĩa dùng hàng ngày: Khi sử dụng thường xuyên, bát đĩa có nguy cơ bị mài mòn, trầy xước do va chạm với dụng cụ ăn uống như đũa, muỗng, dao nĩa hoặc do quá trình rửa dọn. Đặc biệt, nếu không được bảo quản đúng cách, sản phẩm có thể bị bám bẩn, ố vàng hoặc mất đi độ bóng tự nhiên. Tuy nhiên, nhờ chất liệu gốm sứ cao cấp, bát đĩa Bát Tràng vẫn có thể duy trì độ bền trong nhiều năm mà không bị xuống cấp nhanh chóng.
Bát đĩa dùng trong những dịp đặc biệt: Nhiều gia đình sở hữu những bộ bát đĩa cao cấp chỉ dùng trong các dịp quan trọng như lễ Tết, tiệc tùng hoặc tiếp khách. Với tần suất sử dụng ít hơn, những bộ bát đĩa này ít bị tác động cơ học, giúp duy trì vẻ đẹp nguyên vẹn trong thời gian dài.
Đối với nhà hàng, quán ăn: Bát đĩa Bát Tràng trong các nhà hàng, quán ăn phải chịu tần suất sử dụng cao, tiếp xúc liên tục với thực phẩm nóng, lạnh, dầu mỡ và quá trình rửa dọn khắc nghiệt. Tuy nhiên, nhờ chất lượng men bền chắc, các sản phẩm này vẫn đảm bảo tuổi thọ dài lâu nếu được vệ sinh và bảo quản đúng cách.
Cách vệ sinh bát đĩa Bát Tràng đúng cách
Bát đĩa Bát Tràng không chỉ có giá trị sử dụng mà còn mang tính thẩm mỹ cao. Để giữ cho sản phẩm luôn bền đẹp, không bị trầy xước hay xuống màu theo thời gian, việc vệ sinh đúng cách là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các hướng dẫn giúp bạn bảo quản bát đĩa Bát Tràng hiệu quả nhất.
Hạn chế sử dụng miếng rửa kim loại, miếng cước
Lớp men trên bát đĩa Bát Tràng có độ bóng và độ bền cao, nhưng vẫn có thể bị trầy xước nếu cọ rửa không đúng cách.
Không nên dùng miếng rửa bát bằng kim loại hoặc bàn chải cứng, vì chúng có thể làm mất đi độ sáng bóng tự nhiên và tạo vết xước trên men gốm.
Nên sử dụng miếng bọt biển mềm hoặc vải mềm để lau rửa nhẹ nhàng, giúp bát đĩa sạch mà không làm hỏng lớp men.
Nếu gặp vết bẩn khó chùi rửa , có thể dùng baking soda pha với nước ấm để chà nhẹ thay vì dùng chất tẩy mạnh.
Chọn nước rửa chén có thành phần dịu nhẹ
Các sản phẩm tẩy rửa có hóa chất mạnh không chỉ làm mất đi độ sáng bóng của men mà còn ảnh hưởng đến chất lượng bát đĩa Bát Tràng theo thời gian.
Không sử dụng nước rửa chén có nhiều hóa chất tẩy rửa mạnh, đặc biệt là loại chứa axit hoặc kiềm cao vì chúng có thể làm men bị ăn mòn.
Nên ưu tiên các loại nước rửa chén hữu cơ, có thành phần từ thiên nhiên như chanh, giấm, muối nở (baking soda), vừa làm sạch hiệu quả vừa bảo vệ lớp men.
Với các vết bẩn bám lâu ngày, có thể pha loãng nước rửa chén với nước ấm để tăng hiệu quả làm sạch mà không gây ảnh hưởng đến men gốm.
Không ngâm bát đĩa quá lâu trong nước có hóa chất tẩy rửa mạnh
Việc ngâm bát đĩa quá lâu trong nước xà phòng hoặc nước rửa chén có hóa chất mạnh có thể gây ảnh hưởng đến bề mặt men và tuổi thọ của sản phẩm.
Nếu bát đĩa có dầu mỡ, nên rửa ngay hoặc ngâm trong nước ấm có pha một chút giấm hoặc nước rửa chén loãng để làm mềm vết bẩn.
Không nên để bát đĩa ngâm trong nước quá lâu (hơn 30 phút), đặc biệt là các sản phẩm men rạn, vì nước có thể thấm vào các vết rạn nhỏ và gây ra tình trạng nứt men theo thời gian.
Nếu cần loại bỏ mùi hôi, có thể dùng một lát chanh hoặc nước muối loãng thay vì sử dụng chất tẩy rửa hóa học.
Lau khô ngay sau khi rửa để tránh ẩm mốc
Bát đĩa Bát Tràng thường có độ hút nước thấp, nhưng để đảm bảo vệ sinh và độ bền lâu dài, bạn vẫn nên lau khô sau khi rửa.
Không nên để bát đĩa khô tự nhiên trên giá quá lâu vì nước đọng có thể làm bề mặt men bị ố màu, đặc biệt là với bát đĩa men rạn.
Nên dùng khăn vải mềm, sạch để lau khô bề mặt bát đĩa ngay sau khi rửa để tránh ẩm mốc và giữ cho lớp men luôn sáng bóng.
Đối với bát đĩa men rạn, có thể thoa một lớp dầu tràm hoặc sáp ong mỏng để bảo vệ lớp men khỏi sự thấm hút của nước và dầu mỡ.
Hạn chế chồng chất bát đĩa lên nhau
Hạn chế việc xếp chồng bát đĩa quá mức vì điều này có thể gây ra nhiều vấn đề không mong muốn. Khi chồng đĩa thành từng lớp quá cao, lực ép từ các vật dụng ở trên sẽ tác động mạnh lên các lớp nằm dưới cùng, làm tăng nguy cơ nứt, vỡ hoặc hư hỏng. Trong trường hợp cần phải xếp chồng, nên cân nhắc việc sử dụng các miếng đệm lót mềm hoặc vật liệu bảo vệ giữa các lớp bát đĩa. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu lực va chạm mà còn bảo vệ bề mặt đồ dùng khỏi bị trầy xước, đảm bảo chúng duy trì được vẻ đẹp và độ bền theo thời gian.
Bảo quản ở nơi khô ráo: Để tránh rêu mốc, không nên để bát đĩa ở nơi có độ ẩm cao. Nếu bảo quản trong tủ, nên đặt gói hút ẩm hoặc than hoạt tính để hạn chế hơi nước.
Không để bát đĩa tiếp xúc với nhiệt độ quá cao: Mặc dù bát đĩa Bát Tràng có thể chịu nhiệt tốt, nhưng vẫn cần tránh sốc nhiệt đột ngột, như đưa bát đĩa từ tủ lạnh vào lò vi sóng ngay lập tức. Điều này có thể làm nứt men hoặc gây vỡ sản phẩm.
Tác động của nhiệt độ và cách sử dụng hợp lý bát đĩa Bát Tràng
Bát đĩa Bát Tràng là sản phẩm nổi tiếng với khả năng chịu nhiệt vượt trội nhờ được nung ở nhiệt độ rất cao trong quá trình sản xuất. Tuy nhiên, để duy trì độ bền và kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, người dùng cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng nhằm tránh các hư hại không đáng có do tác động từ nhiệt độ.
Tránh hiện tượng sốc nhiệt đột ngột
Mặc dù bát đĩa Bát Tràng có thể chịu được nhiệt độ cao, nhưng chúng vẫn có thể bị tổn hại nếu phải đối mặt với sự thay đổi nhiệt độ quá mức trong thời gian ngắn. Vì vậy, việc lấy trực tiếp bát đĩa từ môi trường cực lạnh, chẳng hạn như tủ lạnh, và đặt ngay vào môi trường cực nóng như lò vi sóng hoặc nước sôi là điều nên tránh, vì điều này dễ gây ra hiện tượng nứt vỡ do sốc nhiệt.
Khi cần hâm nóng thực phẩm vừa lấy ra từ tủ lạnh, tốt nhất là để bát đĩa nghỉ ở nhiệt độ phòng trong vài phút. Điều này giúp sản phẩm thích nghi dần với sự thay đổi nhiệt độ, đảm bảo an toàn và giữ được chất lượng của bề mặt men và cấu trúc bên trong.
Không để bát đĩa tiếp xúc trực tiếp với ngọn lửa
Mặc dù có khả năng chịu nhiệt tốt, nhưng bát đĩa Bát Tràng không được thiết kế để đặt trực tiếp lên ngọn lửa hoặc những nguồn nhiệt cực cao như bếp gas hay bếp củi. Việc làm như vậy không chỉ gây nguy cơ nứt vỡ sản phẩm mà còn làm hỏng lớp men bảo vệ phía ngoài.
Trong trường hợp cần hâm nóng hoặc làm nóng thức ăn, ưu tiên sử dụng những phương pháp gián tiếp như dùng lò vi sóng hoặc nồi hấp cách thủy. Những phương pháp này không chỉ hiệu quả mà còn giúp bảo vệ bát đĩa khỏi tác động nhiệt trực tiếp, giữ cho chúng luôn bền đẹp.
Hạn chế rửa bằng nước nóng sau khi sử dụng
Sau khi sử dụng để đựng thức ăn nóng, nhiều người có thói quen rửa ngay bát đĩa dưới vòi nước, đặc biệt là nước lạnh. Đây là một sai lầm cần tránh, bởi sự chênh lệch nhiệt độ đột ngột giữa bề mặt men đang nóng và nước lạnh sẽ dẫn đến hiện tượng giãn nở không đồng đều, làm lớp men dễ bị rạn nứt.
Trước khi làm sạch, nên để bát đĩa nguội tự nhiên trong vài phút rồi mới rửa bằng nước ấm hoặc nước ở nhiệt độ bình thường. Phương pháp này không chỉ giúp giữ gìn vẻ ngoài nhẵn mịn của men mà còn kéo dài tuổi thọ của sản phẩm.
Kết luận về cách bảo quản bát đĩa Bát Tràng
Việc bảo quản các sản phẩm bát đĩa Bát Tràng một cách đúng đắn không chỉ giúp duy trì vẻ đẹp tinh tế mà còn đảm bảo chất lượng vượt trội của chúng qua thời gian dài. Để đạt được điều này, bạn cần đặc biệt chú ý từ thói quen sử dụng hàng ngày, cách vệ sinh sản phẩm sao cho phù hợp, cho đến việc lưu trữ ở môi trường lý tưởng. Đồng thời, cần hạn chế tối đa các tác động mạnh như thay đổi nhiệt độ đột ngột, bởi điều này có thể làm giảm độ bền của sản phẩm. Khi áp dụng các phương pháp bảo quản đúng cách, tuổi thọ của bát đĩa có thể kéo dài lên đến 10 - 20 năm, thậm chí hơn nữa nếu được chăm chút kỹ lưỡng.
Nếu bạn đang sở hữu một bộ bát đĩa từ làng gốm Bát Tràng nổi tiếng, hãy dành chút thời gian để chăm sóc chúng một cách cẩn thận và đúng cách. Bằng sự quan tâm này, bộ bát đĩa của bạn không chỉ giữ được sự bền đẹp mà còn trở thành người bạn đồng hành đáng quý, gắn bó với gia đình qua nhiều thế hệ, tạo nên những giá trị truyền thống.
