Men Lam Và Men Rạn Gốm Bát Tràng - Khách Hàng Yêu Thích Dòng Men Nào Hơn ?

Gốm Bát Tràng từ lâu đã khẳng định vị thế là niềm tự hào của làng nghề truyền thống Việt Nam, ghi dấu ấn bằng sự tinh tế trong từng đường nét chế tác và vẻ đẹp độc đáo của các dòng men gốm. Trong đó, men lam và men rạn chính là hai dòng men tiêu biểu, chứa đựng trọn vẹn hơi thở văn hóa, nghệ thuật và giá trị tâm linh sâu sắc. Tuy nhiên, giữa sự trang nhã, nhẹ nhàng của men lam và nét uy nghi, trầm mặc đầy hoài cổ của men rạn, xu hướng hiện nay đang nghiêng về đâu trong lòng người yêu gốm ? Hãy cùng Không Gian Gốm tìm hiểu để lý giải sức hút đặc biệt của từng dòng men này.

Men lam gốm Bát Tràng là men gì ?

Nguồn gốc và đặc điểm của men lam

Men lam bắt đầu xuất hiện từ thời kỳ Lý – Trần, tức vào khoảng thế kỷ 14 đến thế kỷ 15, và đã đạt đến đỉnh cao rực rỡ trong lịch sử dưới các triều đại Lê và Nguyễn. Đây là một loại men độc đáo được tạo ra từ oxit cobalt, một hợp chất đặc biệt có khả năng tạo ra sắc xanh nổi bật khi trải qua quá trình nung ở nhiệt độ cao. Sau khi hoàn tất giai đoạn nung, men lam sẽ để lại một màu xanh đặc trưng trên bề mặt men trắng, tạo nên vẻ đẹp tinh tế và cuốn hút. Điều thú vị là sắc xanh của men lam không cố định mà có thể biến đổi đa dạng, từ những gam màu xanh nhạt cho đến xanh sẫm. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào kỹ thuật pha chế chất liệu cũng như sự điều chỉnh khéo léo về nhiệt độ trong từng lần nung. Loại men này không chỉ phản ánh sự tài hoa của thợ thủ công mà còn ghi dấu một thời kỳ phồn thịnh trong nghệ thuật gốm sứ Việt Nam.

Men lam đóng vai trò quan trọng với nhiều công dụng thiết thực trong quá trình bảo quản, chế biến và nâng cao giá trị dinh dưỡng của thực phẩm, đặc biệt là các loại rau quả tươi và thịt cá. Không chỉ dừng lại ở đó, men lam còn được đánh giá cao nhờ những tính chất an toàn, phù hợp với sức khỏe con người, góp phần tạo nên sự an tâm cho người sử dụng trong đời sống hàng ngày.

Vẻ đẹp của men lam mang tính hoài cổ

Gốm sứ men lam Bát Tràng mang trong mình nét đẹp hoài cổ, thanh tao, được tôn lên bởi sắc xanh với đủ cung bậc đậm nhạt, tạo chiều sâu nghệ thuật đầy cuốn hút. Lớp men trắng bóng phủ bên ngoài không chỉ giúp tôn vinh những đường nét tinh xảo mà còn làm nổi bật sự sang trọng, trang nhã của từng sản phẩm.

Đặc biệt, các họa tiết vẽ lam kết hợp với vẽ  được chế tác theo bí quyết gia truyền của những nghệ nhân làng gốm, trải qua hàng trăm năm vẫn giữ nguyên giá trị. Với độ bền màu vượt thời gian, mỗi món đồ gốm không chỉ là tác phẩm nghệ thuật mà còn chứa đựng ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Hoa văn tạo bởi men lam thường rất đa dạng như hoa sen, cá chép, chim công đào, từ cảnh…

Trong phong thủy, gốm men lam tượng trưng cho sự may mắn, trường tồn và thịnh vượng. Chính vì thế, những vật phẩm như bộ đồ thờ men lam, lộc bình, bát hương không chỉ được gia chủ ưa chuộng để thờ cúng mà còn dùng làm vật trang trí, thu hút tài lộc và tạo sinh khí tốt cho không gian sống.

Giá thành của men lam gốm Bát Tràng 

Giá của gốm sứ men lam Bát Tràng dao động tùy theo kích thước, độ tinh xảo của họa tiết, chất liệu gốm và phương pháp chế tác. Các sản phẩm có họa tiết vẽ tay thủ công, hoa văn đắp nổi hoặc kết hợp mạ vàng thường có giá cao hơn so với dòng sản phẩm men lam đơn thuần.

Nhìn chung, gốm men lam có mức giá từ phổ thông đến cao cấp, phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng. Những sản phẩm nhỏ như bộ ấm chén, bát đĩa thường có giá hợp lý, trong khi đồ thờ cúng, lộc bình, tranh gốm có thể có giá cao hơn do yêu cầu chế tác công phu. Với giá trị thẩm mỹ và độ bền cao, men lam Bát Tràng luôn là lựa chọn xứng đáng để sử dụng lâu dài hoặc làm quà tặng.

Men rạn gốm Bát Tràng là men gì ?

Nguồn gốc và đặc điểm của men rạn 

Men rạn xuất hiện từ thế kỷ 16 và tồn tại cho đến ngày nay, được hiểu là một loại men phủ trên đồ gốm sứ với những họa tiết nứt nẻ độc đáo và mang tính thẩm mỹ cao. Hiện tượng rạn men này xảy ra do sự không đồng đều trong độ co ngót giữa bề mặt men và phần cốt gốm sứ, chịu ảnh hưởng từ sự chênh lệch về độ giãn nở của hai vật liệu. Men rạn thường có các gam màu chủ đạo như trắng xám hoặc ghi, tạo nên vẻ đẹp thanh thoát nhưng cũng đầy sống động. Sau một thời gian dài rơi vào quên lãng, dòng men rạn đã được phục hồi trong thời kỳ đổi mới nhờ sự truyền dạy và động viên từ các bậc tiền nhân, giúp các thế hệ nghệ nhân kế cận tái hiện và phát triển loại men truyền thống quý giá này.

Các vết rạn trên bề mặt gốm sứ được tạo ra thông qua việc sử dụng mực tàu hoặc thuốc tím như một phương pháp xử lý. Khi áp dụng mực tàu, các vết rạn sẽ mang màu đen, trong khi thuốc tím sẽ tạo nên bề mặt có sắc tím. Điểm đặc trưng của men rạn là sự xuất hiện các vết nứt tự nhiên, tuy nhiên, các vết này không bao giờ có tính đồng đều hay đối xứng hoàn toàn. Tùy thuộc vào đặc điểm của từng sản phẩm cũng như yêu cầu cụ thể, người nghệ nhân sẽ lựa chọn phương pháp đánh rạn thích hợp nhất  để tạo ra hiệu quả thẩm mỹ tối ưu.

Vẻ đẹp của men rạn mang tính cổ điển

Lớp men rạn tự nhiên thường mang sắc vàng pha nâu hoặc xám tro nhẹ, tạo cảm giác cổ kính và thân thuộc. Các đường rạn trên men được hình thành bằng cách sử dụng củ nâu trong phương pháp truyền thống. Tuy nhiên, ngày nay, người thợ thường thay thế bằng mực tàu hoặc thuốc tím. Công đoạn này được thực hiện sau khi sản phẩm đã qua quá trình nung và để nguội, nhằm làm nổi bật các vân rạn, giúp chúng rõ nét và tạo ấn tượng thẩm mỹ mạnh hơn. Men màu được phủ lên bề mặt chạm khắc nổi với quy trình hoàn toàn thủ công. Các sắc thái màu có thể khác nhau độ đậm nhạt, nhưng lớp men đều đảm bảo độ bóng mịn, độ bền cao và khả năng chống phai màu dù sử dụng lâu dài, kể cả khi đặt trong lò vi sóng.

Thiết kế thanh lịch, với tông màu trang nhã và sự tinh xảo trong từng chi tiết, các sản phẩm men rạn không chỉ thể hiện vẻ đẹp cổ điển mà còn chính là yếu tố then chốt thu hút sự lựa chọn của nhiều người.

Giá thành của men rạn gốm Bát Tràng

Gốm sứ men rạn Bát Tràng thường có giá cao hơn so với men lam do quy trình chế tác phức tạp, hiệu ứng rạn tự nhiên và giá trị phong thủy cao. Giá thành của sản phẩm men rạn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, họa tiết đắp nổi, mạ vàng, và độ thủ công trong từng chi tiết.

Nhìn chung, các sản phẩm nhỏ như bát hương, chóe thờ, ấm chén có mức giá tầm trung, trong khi lộc bình, tượng gốm, bộ đồ thờ men rạn cao cấp có giá cao hơn do yêu cầu kỹ thuật chế tác tinh xảo. Đặc biệt, những mẫu vẽ vàng,hoặc mang giá trị phong thủy cao thường có giá thành đắt đỏ hơn, phù hợp với những không gian sang trọng hoặc khách hàng yêu thích đồ gốm cao cấp.

Với độ bền vượt trội, tính thẩm mỹ cao và ý nghĩa phong thủy tốt, gốm sứ men rạn luôn được ưa chuộng để thờ cúng, trưng bày hoặc làm quà biếu tặng.

So sánh men lam và men rạn - khách hàng yêu thích dòng men nào hơn ?

Tiêu chí Men lam Bát Tràng và Men rạn Bát Tràng được phân biệt dựa trên các đặc điểm rõ ràng cả về màu sắc, phong cách, ứng dụng và giá thành, phản ánh sự đa dạng cũng như tính độc đáo trong từng loại men gốm.

• Về màu sắc, Men lam Bát Tràng mang tông xanh lam nổi bật trên nền trắng, tạo cảm giác tươi sáng và thanh khiết. Trong khi đó, Men rạn Bát Tràng có sắc trắng ngà kết hợp với hiệu ứng rạn tự nhiên, làm toát lên nét đẹp cổ điển và độc đáo, thường mang đậm dấu ấn của sự truyền thống.

• Xét về phong cách, Men lam chú trọng sự nhẹ nhàng, thanh thoát, rất phù hợp với các không gian hiện đại, nơi cần yếu tố tươi sáng nhưng vẫn duy trì sự tinh tế. Ngược lại, Men rạn với vẻ cổ kính, sang trọng lại nghiêng về tính thẩm mỹ mang màu sắc phong thủy, lý tưởng cho những không gian bài trí mang hơi hướng tâm linh và truyền thống.

• Ứng dụng của hai loại men này cũng thể hiện sự khác biệt rõ nét. Sản phẩm từ Men lam thường được sử dụng trong các dòng đồ gia dụng, vật dụng trang trí và thờ cúng. Trong khi đó, Men rạn chủ yếu xuất hiện trong các sản phẩm đồ thờ cúng cao cấp như lộc bình, tượng phong thủy hoặc các vật phẩm mang hướng tâm linh.

• Về giá thành, Men lam có mức giá hợp lý và phù hợp với nhiều phân khúc khách hàng, giúp nó trở thành lựa chọn phổ biến trong đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, Men rạn lại có giá thành cao hơn do đòi hỏi quy trình chế tác phức tạp và công phu, góp phần nâng cao giá trị của sản phẩm ở một đẳng cấp khác biệt hơn.

Vậy dòng men nào được lòng khách hàng hơn ?

Cả men lam và men rạn Bát Tràng đều có sức hút riêng, phù hợp với những đối tượng khách hàng khác nhau. Men lam được yêu thích bởi sự nhẹ nhàng, tinh tế và dễ ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Trong khi đó, men rạn chinh phục những người yêu vẻ đẹp cổ kính, phong thủy và những giá trị truyền thống lâu đời.

Tùy theo sở thích cá nhân và mục đích sử dụng, mỗi dòng men sẽ có một lượng khách hàng riêng. Nếu bạn yêu thích sự nhã nhặn, thanh thoát, men lam là lựa chọn lý tưởng. Còn nếu bạn hướng đến không gian hoài cổ, trang nghiêm, men rạn chắc chắn sẽ làm hài lòng bạn. Và đặc biệt, Không Gian Gốm Bát Tràng chúng tôi là đơn vị cung cấp các loại sản phẩm gốm sứ Bát Tràng men lam và men rạn hàng đầu tại TPHCM. Nếu bạn có nhu cầu mua sản phẩm thì hãy gọi ngay vào số hotline để đội ngũ nhân viên của chúng tôi tư vấn cho bạn nhanh nhất có thể